TỤC ĐÓN TẾT CỔ TRUYỀN CỦA DÂN TỘC HOA

ĐÓN TẾT LÀ LỄ HỘI QUAN TRỌNG TRONG NĂM CỦA DÂN TỘC HOA, DIỄN RA VÀO NHỮNG NGÀY ĐẦU TIÊN CỦA NĂM ÂM LỊCH, GỌI LÀ TẾT NGUYÊN ĐÁN.

KHI BƯỚC SANG THÁNG CHẠP, CÁC GIA ĐÌNH SẼ CHỌN NGÀY TỐT ĐỂ QUÉT DỌN NHÀ CỬA, LAU SẠCH BÀN THỜ TỔ TIÊN, BỎ CÁI CŨ THAY CÁI MỚI, TREO CÂU ĐỐI XUÂN, DÁN GIẤY ĐỎ CẦU PHÚC, CHUẨN BỊ PHẨM VẬT KẸO THÈO LÈO, BÁNH BAO, BÁNH TỔ… ĐỂ LÀM LỄ ĐÁP TẠ TRỜI, PHẬT, ÔNG BÀ ĐÃ CHO GIA ĐÌNH MỘT NĂM BÌNH AN. LỄ CÚNG ĐƯA ÔNG TÁO DIỄN RA VÀO TỐI NGÀY 24 THÁNG CHẠP, PHẨM VẬT THƯỜNG SẼ LÀ CÁ CHÉP, KẸO THÈO LÈO VÀ QUÝT, VỚI MONG ƯỚC ĐƯỢC MAY MẮN. LỄ ĐÓN GIAO THỪA VÀO LÚC 12 GIỜ ĐÊM CUỐI CÙNG CỦA THÁNG CHẠP, CÁC PHẨM VẬT CŨNG CÓ QUÝT, BÁNH BAO, BÁNH TỔ… VỚI Ý NGHĨA CẦU CHO GIA ĐÌNH ĐƯỢC MAY MẮN, PHÁT TÀI. VÀO NHỮNG NGÀY ĐẦU NĂM, MỖI GIA ĐÌNH GIỮ TỤC LỆ: CHÚC TẾT, SUM HỌP ĐOÀN VIÊN GIA ĐÌNH, THĂM HỌ HÀNG, ĐI LỄ CHÙA, HỘI QUÁN CẦU PHÚC, XÔNG ĐẤT, LÌ XÌ MỪNG TUỔI, MÚA LÂN ĐÓN THẦN TÀI…

TẾT NGUYÊN ĐÁN CỦA DÂN TỘC HOA Ở ĐỒNG BẰNG SÔNG CỬU LONG BAO ĐỜI NAY VẪN GIỮ ĐƯỢC NÉT VĂN HÓA TRUYỀN THỐNG TỐT ĐẸP VÀ ĐƯỢC LƯU TRUYỀN ĐẾN THẾ HỆ KHÁC.

                                                                           BAN TỔ CHỨC

Chuẩn bị đón Xuân. Ảnh: Lê Công Bình

Múa lân mừng năm mới. Ảnh: Phú Lê

Lễ khai quang điểm nhãn tại chùa Ông. Ảnh: Phú Lê

BỘ TƯỢNG PHÚC - LỘC - THỌ

 Người dân Nam Bộ sử dụng, thế kỷ XX.
   Gồm 03 tượng, tạo hình khác nhau.
1./ Tượng ông Phúc tạo dáng đứng, đầu đội mão màu đỏ, nét mặt hiền từ, nghiêm nghị, mày rậm, mũi to, tai dài, râu đen dài, mình khoác áo thụng rộng màu xanh phủ tới chân, có đai lưng rũ xuống màu vàng, chân mang hài đỏ. Hai tay ôm đứa trẻ (Chú tiểu) đặt phía trước bụng, đứa trẻ đầu trọc, mình khoác áo thụng màu vàng, quần màu đỏ.
2./ Tượng ông Lộc tạo dạng đứng, đầu đội mão xanh đen, nét mặt nghiêm, mày rậm, mũi to, tai dài, râu quặm kéo dài xuống ngực. Mình khoác áo thụng rộng màu đỏ phủ hết chân, trên ngực áo đắp nổi đầu con vật trên nền xanh, ngoài áo trang trí nổi vân mây màu vàng, giữa thân có đai lưng. Tay trái cầm vật hình chữ nhật (cái như ý), tay phải vịn vào đai lưng, chân mang hài đen.
3./ Tượng ông Thọ tạo dáng đứng, đầu trọc, vầng tráng nhô cao, nét mặt tươi vui, mày và râu trắng, râu dài xuống ngực, mình khoác áo thụng rộng màu vàng, hoa văn vân mây màu xanh, đỏ, giữa thân có đai lưng màu xanh, đỏ, chân mang hài xanh. Tay trái cầm gậy như ý đặt song song với thân, cao gần bằng thân, tay phải cầm quả đào màu hồng.

- Chất liệu: Gốm

- Kích thước: 1/ Cao 25,6cm, rộng 8,5cm

                      2/ Cao 28,6cm, rộng 8,6cm

                      3/ Cao 26cm, rộng 7cm

KIM HUÊ

Dùng trang trí bàn thờ Quan Thánh Đế Quân tại Di tích kiến trúc nghệ thuật Hiệp Thiên Cung, p. Lê Bình, q. Cái Răng, Tp. Cần Thơ, thế kỷ XXI.

 Gồm 02 cái giống nhau, nhiều màu sắc, dạng tam giác, phân thành 2 tầng, khoảng cách giữa 2 tầng là các trụ giấy hình ống trụ. Tầng dưới (mặt sau) dán giấy bóng màu vàng, gắn lông đuôi chim công và các tua rua chỉ đỏ, có 01 chữ Hán (phiên âm: Phúc) gần chóp. Tầng trên (Mặt trước) trang trí hình hai em bé, hình rồng, phụng, quả châu, các bông hoa đỏ vàng, các chùm chỉ nhiều màu sắc…có 4 chữ Hán ở phía trên gần chóp (phiên âm: Thuận lợi niên niên).

- Chất liệu: Vải sợi, giấy, nhựa

- Kích thước: Cao 52,5-60cm

                     Rộng 29,5-60cm

HỘP

 Dùng đựng nữ trang của phụ nữ người Hoa, khoảng đầu thế kỷ XX.

   Màu đen bóng, hình hộp chữ nhật, nắp rời chồng khít hộp, mặt trước hộp cẩn ốc xà cừ, hình ảnh 01 người đầu đội nón lá đang chèo ghe, phía sau là hình cây dừa cao, trước mặt là hình ảnh 03 ngôi nhà, xung quanh có nhiều cây cối,. Bên hông trái hộp cẩn ốc xà cừ đề tài "Hoa điểu", bên hông phải là hình hoa lá sen bung nở to.

Bốn góc trên dưới hộp đính tấm kim loại tạo hình hoa lá cách điệu. Nắp hộp cẩn ốc 02 chữ Hán, phần chốt kim loại cố định giữa thân hộp và nắp bị mất, mất chốt cài, bên trong thân hộp ngăn đôi bằng một tấm ván hình chữ nhật khẳng cách ngăn không đều, hộp có 04 chân vuông, ngắn nằm ở 4 góc.

- Chất liệu: Gỗ cẩn xà cừ

- Kích thước: Dài 26,3cm, rộng 14cm, cao 14,4cm.

NẢ

 Người Hoa ở Nam bộ dùng đựng thức ăn, thế kỷ XX.

   Màu nâu, trang trí nhiều màu sắc. Tạo dáng trụ gồm 3 ngăn và nắp. Toàn thân đan nhiều nan khít, vành miệng của các ngăn và vành nắp đan các nan xoắn tròn phủ sơn màu cam.

   Ngăn dưới cùng nối liền với đế, đế tròn loe, mặt đế gát chéo các thanh tre tạo dấu hoa thị, xen kẻ các thanh tre ghi 4 chữ Hán. Ngoài thân vẽ hoa văn hình hai bông hoa đối xứng, hình hai con cá trong khung chữ nhật, hình cuốn thư, hoa lá, chim, hoa văn lục giác…Tay cầm gắn liền bên thân vòng qua nắp, hai bên tay cầm viết 3 chữ Hán bằng sơn đỏ.

   Nắp hình nón, chóp bầu tròn, phình to dần xuống vành, mặt nắp vẽ 3 hình lục giác, hình cá, hoa lá.

- Chất liệu: Gỗ, tre/trúc

- Kích thước: Cao 53cm, ĐK đáy 38cm.

KẸP

Trang sức của người Hoa vùng đồng bằng sông Cửu Long, thế kỷ XX.

Đây là một trong những phụ kiện làm đẹp của phụ nữ nói chung, của người Hoa nói riêng. Bên cạnh vòng tay, dây chuyền, hoa tai… trang trí ở tay, cổ, tai… kẹp tóc giúp phụ nữ thêm duyên trên mái đầu. Đây là loại kẹp dạng trâm cài trên búi tóc, có bản to, hơi thắt eo ở giữa, hai đầu bầu nhọn, ma75t trang trí hoa văn chủ đạo hình dơi, cùng dây hoa lá.

Chất liệu: Kim loại

Kích thước: dài 10,3 cm

VÒNG

 Trang sức đeo tay của phụ nữ Hoa khoảng cuối thế kỷ XIX đầu thế kỷ XX.
   Màu xám, tạo dáng tròn, hở mối, bản dẹp, mặt trong khắc 3 chữ Hán trong khung chữ nhật, mặt ngoài chạm nổi nhiều bông hoa 4 cánh, riêng hai đầu nơi hở mối chạm nổi bông hoa 8 cánh trong khung chữ nhật

- Chất liệu: Kim loại

- Kích thước: ĐK 6,8cm, bản rộng 1cm